INLEIDING.
Ettelijke
boeken en zelfs enkele films zijn verschenen over de
Feniciërs of
Carthagers. Deze geschiedschrijving poogt alle bekende
feiten,
legenden en waarschijnlijkheden van dit kleine volk bijeen te
zetten. Het
is fascinerend te ontdekken hoeveel deze kleine stam uit het
Oosten heeft
bereikt en hoe machtig zij bij tijden waren. Zij omzeilden
Afrika en
stonden voor de poorten van Rome. Hedentendage zijn zij
verdwenen
als stam, als volk. De nakomelingen zijn opgegaan in andere
volken, maar
toch is er nog iets van hun (handels)geest overgebleven in
het nog
steeds innerlijk zo verdeelde Libanon.
Net als het
Joodse volk hebben zij zich verspreid over een groot deel
van de
aarde, maar zij hebben hun identiteit op den duur verloren.
Nochtans
waren het de Feniciërs, die de grenzen van de antieke wereld
drastisch
verruimden en het pad effenden voor de Grieken en Romeinen om
de wereld te
beheersen.
De Feniciërs
worden met veel namen aangeduid. Er wordt ook wel
gesproken
van Puniërs, Carthagers e.d. Voor de Feniciërs van de Levant
wordt hier
gewoon het woord Feniciër gebruikt. Deze Feniciërs
treffen we
in het begin vooral ook aan in het westelijk deel van de
Middellandse
zee, waar zij zich op den duur met inheemse stammen zullen
vermengen(bijvoorbeeld=Liby‑Feniciërs). Later krijgen de Feniciërs
in het
westen benamingen als Puniërs (van de Romeinen) en Carthagers
(bewoners
van hun grootste stad).
De Feniciërs
zelf noemen zich Kanaänieten, hetgeen mogelijk "laaglanders"
betekent. De
naam Feniciër komt van het Griekse "Phoinix"(=dadelpalm).
Dat woord nu
wordt in verband gebracht met de rossige gelaatskleur van
de
Kanaänieten, ofwel met de door hen veelvuldig vervaardigde
purperkleurige geverfde stoffen. Nog een andere verklaring, die in dit
opzicht
aangevoerd wordt, is, dat Kanaän niet alleen "laagland"
betekent,
maar ook "Kanahhi", ofwel de purpurrode kleur langs de kust
van Libanon.
De Egyptenaren hadden weer een andere naam bedacht:Fenkhu.
Om de
verwarring nog completer te maken; de Feniciërs in het oosten
worden vaak
(vooral door de Israëlieten) Sidoniërs genoemd naar een van
de
belangrijkste steden:Sidon. En hiernaast zijn er nog meer verklaringen
te noemen
(Zie Deel Drie onder Herkomst).1)
De
Middellandse zeekust van Egypte tot Turkije is eigenlijk nooit een
eenheid
geweest. Ook nu nog liggen er meerdere staten, waarvan enkelen
intern sterk
verbrokkeld. In de Oudheid was er meestal een driedeling.
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
1).Zie:L'etymologie de
Phoinix,<<Phénicien>>, C.Vandersleyen,OLA 22,
Leuven, 1987 (conferentie
16-11-1985).
De
Israëlieten en Filistijnen in het zuiden, de Feniciërs in het
midden en
het noordelijk deel van de Levantkust werd veelal gedomineerd
door Syrische
staten. We vinden daar vele kleine stadsstaten, die
dan weer tot
Babylonië, dan weer tot Assyrië, maar ook een tijd tot het
Hethietenrijk behoorden. Volkenkundig is het een grote mengelmoes en
mede
daardoor is er ook nooit een grote staat ontstaan aan de Levant. De
verdeeldheid
leidde ertoe, dat het gebied meestal een of meerdere heren
moest
dienen. De Feniciërs droegen die last nog betrekkelijk weinig
vergeleken
met het binnenland, want zij hadden hun tamelijk veilige
kuststeden,
verscholen achter het Libanongebergte.
Toch is de
Levant ooit ook volkenkundig een eenheid geweest, namelijk 1)
van het
Kanaänietische volk uit het derde millenium v C. Daarna vallen
de proto‑Feniciërs,
Amorieten, Hyksos, Choerrieten, Hethieten, 2)
Zeevolken
e.d. het kustland van de Levant binnen. Samen met de
tijdelijke
overheersing door de Egyptenaren en het nauwe contact met
Kretenzers
en Myceners, is er tenslotte een enorme lappendeken van
verschillende stammen en volken ontstaan, waarvan de Israëlieten en de
Feniciërs
het meest bekend en machtig geworden zijn. In het noorden
was de
verdeeldheid nog het sterkst, maar tevens was daar al in heel
vroege
tijden de culturele en economische uitwisseling tussen Europa,
Afrika en
Azië tot stand gekomen.
De Libanese
kust bestaat grotendeels uit bergen, die tot vlak aan de zee
reiken en
waartussen slechts kleine stukjes wat vlakker land aanwezig
zijn om
landbouw en veeteelt te bedrijven. Deze natuurlijke gesteldheid
werkte ook
de vorming van kleine stadsstaten in de hand. De weg overzee
naar elkaar
was gemakkelijker dan over het land en dat werkte weer een
snelle
ontwikkeling van de kustvaart in de hand. Geen wonder, dat de
Libanese
kust een prachtige broedplaats werd voor vele kleine zeevarende
stadsstaten,
die we gebundeld onder de naam Fenicië zullen gaan leren
kennen.
De
geschiedenis van de Feniciërs strekt zich uit over enige duizenden
jaren. Hun
geschiedenis neemt een tijdsperiode in beslag, die veel
langer duurt
dan die van de Grieken en Romeinen bij elkaar. Helaas was
(voor
geschiedschrijvers althans) het handjevol Feniciërs niet zozeer
uit op roem,
eer en pracht en praal, waardoor zij vele ontdekkingen en
culturele
verworvenheden gewoon geheim hielden, teneinde uit zakelijk
oogpunt een
stap voor te blijven op de concurrentie.
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
1).Zie:Der Alte Libanon, K.H.Bernhardt -
Verlag Anton Schnell & Co,Wien/München, 1976.
Map 14.2.
2)....dan wel, dat de Feniciërs autochtoon
waren(?).(Eusebius Preap.Ev.1,9,14-19)
Zie Boek 272.HET NABIJE
OOSTEN J.Mellaart.
Elsevier-Amsterdam/Brussel 1969. I.e.v.v.T.J.Jelgersma uit het Engels. De
omgeving en vooral de tijd ervoor. Met name het hoofdstuk 4.De keramisch
Neolithische periode in Syrië, Libanon en Palestina.
Het is
daarom erg moeilijk exact hun geschiedenis te reconstrueren.
Afgegaan
moet vaak worden op kronieken en bronnen van hun vijanden,
waardoor er
erg snel een minder florissant beeld van hen ontstaat dan in
feite
gerechtvaardigd is.
De
onzekerheid begint dus al met hun mogelijke afkomst en herkomst. Sommigen
menen. dat
hun stamland in de Levant zelf te vinden is. Anderen 1)
vermoeden,
dat kusten van de Perzische Golf 2) of de Rode Zee 3) hun plaats
van herkomst
is. De meeste onderzoekers houden het echter op de Negev‑
woestijn of
de Arabische woestijn, waarbij zij aantekenen, dat het
werkelijke
Fenicische volk pas gestalte kreeg na reeds zo'n duizend
jaren aan de
Levant te hebben vertoefd.
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
1):Zie bijvoorbeeld twee exponenten.
De eerste van de min of meer populaire
wetenschap; de tweede als de alom door de
wetenschappelijke wereld
gerespecteerde Fenicië-kenner bij
uitstek.
-De Feniciërs, Gerhard Herm‑1974/Meulenhoff,
Baarn.
-Die Phöniker, Sabatino Moscati‑1975/Magnus
Verlag, Essen.(Boek 110, Mappen 2.17,
5.1, 28.9
2).Strabo XVI,3,4 +
Plinius IV, 36
3).Herodotos I,1
VII,89
Geen opmerkingen:
Een reactie posten