vrijdag 23 januari 2015

91.weggaan of blijven?


          2.11.2. Weggaan of blijven?

          In deze eeuw moeten althans de leiders van de Feniciërs en  Carthagers
          met deze moeilijke vraag geworsteld hebben. In het verleden was  het  de
          politiek van de Fenicische steden om ver van de vijand  verwijderd  in
          onderontwikkelde gebieden nieuwe kolonies te  stichten,  waar  men  een
          stuk veiliger kon leven en waar het lucratief  handel  drijven  was.  Nu
          worden de nieuwe kolonies op hun beurt bedreigd. Deze keer niet door  de
          Assyriërs of Nieuw‑Babyloniërs, maar door de Grieken. En wat zou  er  na
          de Grieken kunnen komen?
          Diverse kusten langs de Atlantische oceaan waren  ontdekt  en  er  waren  ook
          eilanden verkend. Het zou vrij gemakkelijk zijn nieuwe  veiliger  oorden
          te vinden in de Atlantische wereld. Over een nieuw  Qart‑Hadasjt  in  de
          Atlantische wereld moet men gedacht hebben, zeker, nadat  de  oostelijke
          landgenoten in opdracht van farao Necho Afrika omzeild hadden. De nieuwe
          landen en mogelijkheden waren aan de  oligarchische  top  van  Carthago,
          Utica of Gadir  bekend  en  toch  heeft  men  pas  een  eeuw  later  een
          halfslachtige  poging  gedaan  om  de  westkust  van  Afrika   te   gaan koloniseren.
          In deze zesde eeuw blijft men echter met de voornaamste  steunpunten  in
          de Middellandse zee. Zelfs kolonisten op Madeira  worden  teruggeroepen.
          Het zal vooral de leiding van Carthago geweest zijn, die (al zozeer  met
          het Lybische achterland verankerd) niet  meer  wilde  gaan  "verkassen".
          Wellicht is de beslissing niet bewust  genomen,  maar  het  is  wel  een
          dramatische wending  in  de  geschiedenis  van  de  Fenicische  steden
          geweest.
          Men blijft en gaat het uitvechten. Vandaar  nu  ook  de  vele  militaire

          versterkingen, reorganisaties en acties.

90.Alalia

          2.11.1. De zeeslag bij Alalia.

          Toen de Lydiërs en daarna de  Perzen  definitief  de  Phokeërs  van  het
          vasteland van Klein‑Azië verdreven en de verdrevenen  geen  plaats  meer
          vonden op de voor kust liggende  Egeïsche  eilanden,  kwam  de  zoveelste
          Griekse emigratie op gang naar het westen van de Middellandse  zee.  Zij
          voegden zich bij hun landgenoten te Alalia op een dermate grote  schaal,
          dat gevreesd moest gaan worden voor het behoud van Corsica.
          Deze ontwikkeling deed in ieder geval een alarmbel klinken in  Caere  en
          in Carthago. Zestig schepen uit het land der Etrusken en zestig  schepen
          uit Carthago werden op Alalia afgestuurd. Ook de  Phokeërs  zouden  zo'n
          zestig schepen gehad hebben. In dezeeslag, die volgde, legden zij het af
          tegen de gecombineerde strijdmacht van  120  Etruskische  en  Carthaagse
          schepen. Geen wonder, de overmacht  was  natuurlijk  te  groot  voor  de
          Grieken. Desondanks vermelden sommige Griekse bronnen, dat  de  Phokeërs
          de overwinnaars zouden zijn, maar zij zouden zo zwaar verzwakt zijn, dat
          de positie te Alalia toch opgegeven moest worden. Inderdaad werden  zo'n
          twintig  schepen  van  de  Phokeërs  tot  zinken  gebracht,  terwijl  de
          overblijvende schepen hun landgenoten uit  Alalia  evacueerden  o.a.naar
          Zuid‑Italië. Daar in een voor de Grieken wat veiliger omgeving  stichten
          ze dan de stad Elea.
          De gevangen genomen Grieken werden naar  Caere  gebracht  en  gestenigd.
          Kennelijk  hadden  de  indringers  zoveel  haat  (o.a.door  zeeroverij?)
          opgeroepen, dat het volk van Caere zich wilde wreken.  De  inwoners  van
          Caere krijgen later spijt van hun wandaad, want later worden  nog  jaren
          lang offers gebracht en spelen georganiseerd ter ere van de gestenigden.
          De Etrusken nemen nu geheel Corsica in  bezit  en  het  verbond  met  de
          Carthagers wordt verstevigd.
          Het is een opmerkelijk staaltje van handelspolitiek  van  Carthago.  Men
          heeft geen direct belang bij Corsica, want dat eiland pikt de bondgenoot
          nu geheel in, maar men ziet het algemene belang van het terugdringen van
          de grootste concurrent wel degelijk. Carthago is in principe niet uit op
          vergroting van het landoppervalk, maar wel van vergroting of behoud  van
          de handelsmogelijkheden en dat laatste dreigde door de vestiging van  de
          Grieken op Corsica danig in het nauw te komen.  Ook  de  verbinding  met
          bondgenoot Caere, waarmee veel handel werd  gedreven,  was  erg  moeilijk
          geworden. In de antieke wereld heeft  de  overwinning  van  Carthago  en

          Caere grote indruk gemaakt.

Zie: C.Picard, L’essor de Carthage aux VIIe et Vie siècles, OLA 26, Brussel 1986.

Zie boek 120...WANT ZIJ ONTSTAKEN HET LICHT
Werner Keller, LaRivière en Voorhoeve NV, Zwolle.
De geschiedenis van de Etrusken, een mysterie ontsluierd.
i.e.v.v.Ilse Dorren. Relevante paragrafen in relatie tot
de Feniciërs en de Carthagers zijn:
Heersers over de zee, Toen 600 v.C aanbrak, Pact met
Carthago, Schaduw over het Etruskische rijk, Hannibal
knoopt relaties aan met Etrurië, Carthago en Griekenland
verslagen.

Map 12.18 = Boek 43. Mommsen, Roemische Geschichte, 1932, Phaidon Verlag Leipzig/Wien.
              ZEESLAG BIJ ALALIA ?
              Volgens B H Warmington in zijn boek "Carthage" zou de zeeslag
              bij Sardinië hebben plaats gevonden en zouden de Carthagers en
              Etrusken ieder 50 schepen geleverd hebben in plaats van de ge‑
              noemde 60. P Bosch‑Gimpera heeft het in "Phéniciens et Grecs
              dans l'Etrême‑Occident over Olbia als Phokees steunpunt. Na de
              nederlaag zou een deel doorgevaren zijn naar Massalia en vandaar
              naar Emporion (Ampurias), Alonis (Benidorm) en Leuké Akra
              (La Albugerata/Lucentum).

              Zie verslag van deze zeeslag vanuit Etruskisch gezichtspunt in:
               "   Want zij ontstaken het licht" (blz 154) van Werner Keller.

89.Mago

          2.11.   De regering van Mago (550‑520).

          Doordat bijna alle leidinggevende personen bij  de  Carthagers  uit  een
          paar voorname families kwamen, heeft dat o.a. tot  gevolg,  dat  er  ook
          maar een beperkt aantal namen naar  voren  komen.  Hannibal,  Hasdrubal,
          Hamilcar, Hanno, Himilco en Mago zijn zowat de meest voorkomende  namen.
          Niet altijd is de bijbehorende familienaam bekend, waardoor het  nog  al
          eens moeilijk is de  verschillende  Hanno's  en  Mago’s  uit  elkaar  te houden.
          In het tweede deel van deze eeuw leefde er in Carthago in ieder geval een Mago, die de
          grondlegger genoemd mag worden van het Carthaagse rijk. Hij was de stam‑
          vader van de Boreïden, een  familieclan  van  regeerders,  die  Carthago
          eerst goed de leiding lieten binnen de westelijke Fenicische wereld in
          hun niet aflatende strijd tegen de Grieken. Mago ging gebruik maken  van
          bevriende volken en stammen en richtte huurlegers op, waardoor de  eigen
          burgers (relatief toch al gering in aantal) de handen vrij hielden  voor
          de handel, de scheepvaart en heel belangrijk voor de eigen oorlogsvloot.
          De huurlegers werden bekostigd met het uit de handel verdiende vermogen.
          De huurlegers gingen ook gebruik maken  van  olifanten  als  natuurlijke
          tanks. De leiding van de huurlegers (staf en de meeste officieren) waren
          en bleven de Feniciërs en Carthagers.
          Onder de regering van Mago wordt de situatie op  Sicilië  geconsolideerd
          en wordt  de  aandacht  ook  op  andere  terreinen  gevestigd,  waar  de
          Feniciërs in de verdrukking raken.
          In 565 stichtten de Phokeërs met steun van Massalia de stad Alalia op de
          oostkust van Corsica midden in het hart van Etruskisch zeehandelsgebied.
          Het werd nu de regeerders van  beide  volken  (Etrusken  en  Carthagers)
          duidelijk, dat zij letterlijk alle zeilen bij zouden  moeten  zetten  om
          hun schepen nog in de vaart te kunnen houden.
          .......................................................................

          STAMBOOM DER MAGONIDEN         
                                          MALCHUS(?)
                                               |_____________
                                               ?                            |
                                          MAGO I(550‑520)  CARTHALO
                                     __________|_________
                                    |                                             |
                               HASDRUBAL I          HAMILCAR I(480º)
                 ___________________|______      ________|___________________
                |                                |                      |                   |                       |                             |
          HASDRUBAL      SAPHO      HANNIBAL HANNO I* HIMILCO I   GERSACON(Gisco)
                          (Saphat)                                                                         |                               |
                                                                                                                  |_______              |
                                                                                                                 |                   |             |
                                                                                             HIMILCO III(?) HANNO II      |
                                                                                                                  |                  |              |
                                                                                                  MAGO II      HIMILCO III(396º) |
                                                                                                           |                                 HANNIBAL MAGO(406º)
                                                                                                HIMILCO IV
          * regeerperiode 480‑450

           Zie boek: 8.VIE ET MORT DE CARTHAGE
          G‑C + C.Picard, Librairie Hachette, Paris 1970. Incl. een
          chronologie, diverse foto's! Diverse gewaagde uitspraken.
          Ietwat andere stamboom Magoniden op blz 57.
Met de volgende aardige uitspraken op:
blz:
8."De ce point du vue (economie) les Carthaginois paraissent beaucoup plus proches des Grecs que des autres Sémitiques"
13."parlant à peu près la même langue que les Hébreux"
15"les pourvoyeurs du Moyent-Orient"


88.Malchus + Phalaris

          2.10.   De periode van Malchus en Phalaris.

          Akragas was, zoals gezegd, de  laatste gestichte  grote  Griekse  nederzetting  op
          Sicilië. Binnen korte tijd maakt zich een tiran meester  van  de  macht.
          Het is Phalaris (570‑554), die berucht  is  geworden  met  zijn  bronzen
          stier, waarin hij zijn tegenstanders levend roosterde. Hij probeerde het
          martelwerktuig het  eerst  uit  op  de  uitvinder  ervan,  n.l.Perilaos.
          Phalaris deed meer dan alleen het blazoen  van  de  Grieken  op  Sicilië
          besmeuren. Hij breidt ook het gebied van  Akragas  steeds  meer  uit  en
          bereikt tenslotte de rivieren de Ecnomus en de Phintias.
          Ongeveer tezelfdertijd leeft in Carthago de veldheer Malchus. Een aantal
          Fenicische kolonies scharen zich  nu  ook  onder  de  bescherming  van
          Carthago, want op steun uit het moederland hoeven ze niet echt  meer  te
          rekenen. De hernieuwde tyrannie van  de  (Nieuw‑)Babyloniërs  maakt  dat
          vrijwel onmogelijk. Carthago gaat zich steeds meer opwerpen als kampioen
          van de overleving van de Fenicische elementen in het westen.
          Het opdringen van Akragas op Sicilië is de aanleiding  voor  het  eerste
          rechtstreekse ingrijpen  van  Carthago  op  Sicilië,  waarschijnlijk  op
          uitnodiging van Motya, Panormus en Segesta. Selinunte heeft  zich  nooit
          echt neergelegd bij de regeling van 580‑577. Deze stad  plundert  steeds
          vaker het grondgebied van Segesta en Malchus invadeert Sicilië  met  een
          behoorlijke strijdmacht. Hij bedreigt op zijn beurt  Himera  en  Akragas.
          Tot een veldslag komt het voor de muren van Selinunte. De strijdkrachten
          van Akragas, Himera en Selinunte staan hier tegen die van de Carthagers,
          Feniciërs en Elymiërs. Malchus overwint, maar hoe precies en in  welke
          mate is niet bekend. Wel is zeker, dat de lijken van de gevallen Grieken
          voor de muren van Selinunte blijven liggen, omdat de inwoners  van  deze
          stad het niet wagen om hen op te halen.
          Alleen Theron (zoon van Miltiades) krijgt tenslotte  van  de  Carthagers
          toestemming,  ofwel  heeft  de  moed  om  met  een  aantal  slaven   het
          begrafenis‑werk te doen. Theron heeft echter meer daden op het  oog.  In
          het geheim bewapent hij de meegekomen slaven. Overigens  hadden  die  al
          wapens, want ze kregen bijlen om bomen om te hakken voor  hout  voor  de
          verbanding van de lijken. Buiten de  stad  stelt  Theron  de  slaven  in
          vrijheid en weet hen over  te  halen  om  bij  verrassing  Selinunte  te
          veroveren. Theron wordt tiran van Selinunte, maar komt wel onder voogdij
          van de aangrenzende Fenicische en Elymische  steden.  In  ieder  geval
          horen we een tijdlang niets meer over een oorlogvoerend Selinunte.  Wel
          gaat de strijd met Himera en Akragas sudderend voort met een  serie  van
          kleinere gevechten.
          Malchus wordt na zijn Siciliaanse expeditie uitgestuurd  naar  Sardinië,
          maar hij lijdt daar  een  nederlaag  tegen  de  Sarden.  Zoals  te  doen
          gebruikelijk wordt  hij  daarvoor  gestraft.  In  dit  geval  wordt  het
          verbanning en daar zou hij eigenlijk best blij mee  mogen  zijn.  Latere
          falende bevelhebbers moeten het vaak met de  dood  bekopen.  Toch  neemt
          Malchus het niet en zeilt met het restant van zijn leger naar Carthago.

          Zonder veel tegenstand kan hij zich meester maken van de stad.
                  Bron Malchus: Justinius 18,7.

Segesta


Het dominante bouwwerk in deze plaats op Sicilië is de tempel. Deze is uitgevoerd in geel-bruin materiaal. In de lente 2 x 14 zuilen in Dorische stijl. In de breedte nog eens  2 x 6 zuilen. Totaal 36 zuilen. De hoogte van de zuilen bedraagt 4,80 meter (gemiddeld). De tempel is niet afgebouwd. Het dak werd er nooit op aan gebracht. Het is een unieke tempelbouw, die in technische zin afwijkt van de Griekse tempelbouw. De bouwmeesters waren dan ook geen Grieken, maar Elymiërs (een Siculische volksstam?). In 430 v.C(?) werd met de bouw begonnen.

Tijdens de Siciliaanse oorlogen in de oudheid kiest Segesta meestal de zijde van Carthago. Vanaf 454 v.C is er echter een aparte relatie en vanaf 416 een  bondgenootschap met Athene. Dat heeft ook zijn culturele uitwerking.
T.t.v.Agathocles werd de stad vreselijk geplunderd en werd de bevolking haast gedecimeerd en/of vervangen door andere bevolkingselementen.

Segesta ligt 300 meter boven de zeespiegel op 17 km afstand van Castellamare. De stad was in vrijwel voortdurend conflict met Selinus. In 410 v.C werd de plaats afhankelijk van Carthago en verloor zijn zelfstandigheid. In de 4e eeuw v.C moet de stad een bevolkingsaantal van c.10.000 mensen gehad hebben.
Op het hoogste punt van de stad (Barbaroberg) werd een Hellenistisch theater aangelegd met een doorsnede van 63 meter. Dit werd in de Romeinse tijd gereconstrueerd.

Zie:
-          Temple Building at Segesta, A.Burford, Classical Quaterly, Oxford band XI,
     1961, blz 87-93.
-          Ségeste et l’Hellénisme, R.van Compernolle, Phoibos, Brussel, band V, 1950-51, blz 183-228.
-          Artikel over Segesta in Map 67: Dr.Rudolf G.Adam, 74-A, Fernhill Road, Singapore 1025.

          De  Carthagers  dulden  een  tijdje  Malchus  en  wachten  een  gunstige
          gelegenheid af om hem omver te werpen. Iedereen past op zijn  tellen  om
          zich al te nadrukkelijk met hem te verbinden. Zelfs zijn  zoon  Carthalo
          vraagt eerst aan het volk of hij zijn vader mag ontmoeten. Carthalo komt
          net uit Tyrus, alwaar hij de giftplicht van Carthago voldaan heeft.  Nog
          in zijn religieuze kledij laat zijn vader hem  daarop  kruisigen,  omdat
          hij de toestemming van het volk heeft  gevraagd.  Of  het  werkelijk  zo
          gebeurd is, laat zich raden. Het verhaal laat wel de zwakke positie  van
          Malchus zien als machthebber. Een tiran wordt in Carthago  niet  geduld.
          Na  korte   tijd   volgt   gewoon   een   aanklacht,   veroordeling   en
          terechtstelling.

          Hierna  komen  in  Carthago  de  Magoniden  als  leidinggevende  familie
          bovendrijven. Dit is een aristocratische familie, die vele ondernemingen
          op touw zal zetten. Daarbij richten zij hun aandacht vooral op  Sardinië
          en Sicilië. Op dat laatste eiland  zijn  mogelijk sinds  de  laatste  oorlog  met
          Selinunte de plaatsen Mazara en Minoa (Ras Melkart) weer  als  steunpunt
          in gebruik genomen. Ondanks diverse schermutselingen tussen  de  diverse
          volken op het eiland, blijft er een zeker  status  quo  van  kracht.  De
          Griekse culturele  invloed  wordt  evenwel  groter.  Motya  heeft  reeds
          omstreeks 550  een  Grieks  bevolkingsdeel.  Ook  Segesta  ondergaat  de
          Griekse beschaving welwillend, maar stelt zich politiek achter  Carthago
          op.


                      De eerste ons bekende staatsgreep had geen
                      lang vervolg als tirannie. In elke volgende
                      eeuw zullen er nog telkens 1 of 2 volgen,
                      maar zij zullen allen na korte of langere
                      tijd geen resultaat hebben. Alleen de laatste
                      door Hasdrubal vlak voor het einde van de stad
                      houdt enige jaren stand.

                      MOTYA
                      Nogal wat archeologische vondsten hier gedaan, zijn
                      vergelijkbaar met die uit Noord‑Syrië. Met name met
                      die uit Al‑Mina en dat was een tijd lang een GRIEKSE
                      kolonie. De mogelijkheid is aanwezig, dat de Grieken
                      van Al‑Mina op een of andere manier in Motya terecht
                      zijn gekomen, dan wel dat er in ieder geval een handels‑
                      relatie aanwezig was. Overigens was er ook een directe
                      handelsrelatie tussen Motya en Corinthe.

                  Zie:    J Beloch "Die Könige von Karthago" in:KLIO VII 1905.
                               G.Ch.Picard, Le pouvoir suprême à Carthage, OLA 26, Brussel 1986.

87.Pentathlos

          2.9.    Invasie door Pentathlos op Sicilië (580‑577).

          Met de ontwikkeling van Akragas door de Griekse stad Gela op Sicilië  is
          de laatste grote nederzetting in 580 tot  stand  gekomen.  Tezelfdertijd
          trachten de Grieken bij Lilybaeum aan de westpunt  van  het  eiland  een
          kolonie  te  vestigen.  Ze  worden  echter  spoedig  verdreven  door  de
          gecombineerde krachten van de Feniciërs en  de  Sicaniërs.  Naast  het
          volk der Sicianiërs zijn het vooral de Elymiërs *, die zich aan de zijde
          der Feniciërs scharen.
          Tijdens de landing van Pentathlos met zijn medestanders nabij het latere
          Lilybaeum, is er een strijd gaande tussen Segesta (Egesta of Aigesta) en
          het nog niet eens zo oude Selinunte. Segesta  is  de  hoofdstad  van  de
          Elymiërs. Pentathlos met zijn mannen van Rhodos  en  Cnidië  ondersteunt
          Selinunte en Segesta krijgt hulp van de Feniciërs uit Motya, Solus  en
          Panormus. Tenslotte kiezen  de  Sicianiërs  van  Halikyai  de  kant  van
          Segesta. Het is niet bekend, of Pentathlos er hoe dan ook aan  toe  komt
          om een nederzetting in te richten. Het komt namelijk  al  snel  tot  een
          veldslag,  waarbij  het  verenigde  anti‑Griekse   leger   overwint   en
          Pentathlos sneuvelt. De overlevende Cnidiërs  en  Rhodiërs  redden  zich
          over zee naar Lipara, dat in die tijd  slechts  bewoond  werd  door  500
          inheemse Aeoliërs. Vanuit Lipara houden de gevluchte Grieken zich verder
          in leven met het bedrijven van zeeroof. Dat doen zij  onder  de  leiding
          van Gorgos, Thestor en Epithersidas vooral tegen Etruskische schepen.
          Het  meningsverschil  tussen  Selinunte  en   Segesta   werd   voorlopig
          bijgelegd.

          * :vlg.Pausanius zijn de Elymiërs nazaten van de  Phrygiërs  uit  Klein‑
          Azië.


           Bronnen voor Pentathlos:Pausanius 10,11,3.
                                     Diodorus   5,9.

SELINUNTE
          History and Guide. F.Bilello. Publishers Sava. Palermo 1982.
          De geschiedenis is zeer beknopt. Wel een goede beschrijving
          van de tempels. Reconstructies. Gids. Plattegronden.
          Portretten van enige Grieken. Foto's.

Map 67:
Selinus ligt op de zuidkust van Sicilië. C.630 v.C gesticht door Megara Hyblaea. De stad wordt bekend door zijn vele tempels. De rijkdom (veel munten in de 6e eeuw) is terug te voeren op de vruchtbare omgeving.  De stad leeft in welhaast voortdurend conflict met Segesta.
Ten noorden van Marinella liggen de meeste tempels. De akropool ligt op een c.3 ha groot plateau. Ten noorden hiervan bevindt zich de antieke stad. Naar het westen toe vinden we het heiligdom van Demeter Malaphorus.

De grootste tempel G: 8 x17 buitenzuilen en 50 x110 meter groot werd nooit afgebouwd.

donderdag 22 januari 2015

86.Algemene situatie c.600 v.C

          2.8.    Algemene situatie rond 600.

          Vooral door de opkomst van Carthago blijft  het  opdringen  der  Grieken
          beperkt tot een halve ramp voor de Feniciërs. De totale  ineenstorting
          volgt pas, wanneer de Romeinen ten tonele verschijnen.
          In het oosten verheugt Fenicië  zich  in  een  kortstondige  vrijheid,
          wanneer  het  Assyrische  rijk  in  elkaar  is  gevallen.  Binnen  enige
          tientallen jaren zuchten de volkeren van het  oosten  alweer  onder  een
          nieuwe wrede dictatuur van de Nieuw‑Babyloniërs.
          Aan het einde van de 7e eeuw wordt de Fenicische monopoliepositie  bij
          Tartessië voor een moment doorbroken.  Het  is  de  Griek  Kolaios,  die
          vanuit Samos terecht komt bij de Tartessiërs en  er  handelsbetrekkingen
          mee afsluit. Na de Grieken van Samos komen ook de Phokeërs, die  aan  de
          oostkust van Spanje inmiddels steunpunten hadden ingericht. *
          De Tartessiërs hebben door gekregen, dat de Feniciërs  hen  uitbuiten,
          of althans, dat ze beter af zijn met meerdere handelspartners, die  tegn
          elkaar op moeten bieden. Hun grote koning  Arganthonius,  die  80  jaren
          geregeerd zou hebben, biedt de Phokeërs gastvrijheid aan. De zaken  gaan
          goed voor de Phokeërs, want ze nemen zoveel zilver mee  terug  naar  hun
          moederstad in Klein‑Azië, dat ze er een grote muur  voor  kunnen  bouwen
          rond hun stad.
          In deze tijd beleeft het rijk  van  de  Etrusken  (een  verzameling  van
          onafhankelijke steden) zijn grootste uitbreiding. Een groot deel van  de
          Povlakte en een deel van  Campanië  staan  onder  hun  gezag.  Rome  als
          onafhankelijke stad bestaat nog niet eens. Wel bemoeien  de  Etruskische
          Tarquiniërs zich met de streek door er moerassige dalen droog te leggen.
          De Grieken zijn nog overal in volle expansie, maar  krijgen  geleidelijk
          steeds serieuzer te maken met Etruskische en Carthaagse tegenstand.

          2.8.1.  Carthago rond 600.

          De oude factorij Kadmeia, Oinoussa of Kahkabé  is  uitgegroeid  tot  een
          wereldstad.  Kahkabé  betekent  "paardenhoofd".  Men  zou  dat  bij   de
          stichting daar gevonden hebben, ofwel het  slaat  op  de  vorm  van  het
          schiereiland. Eusebius vermeldt, dat Origo de oudere  stad  geweest  zou
          zijn, terwijl Movers de theorie poneert, dat Kambé, Kahkabé  of  Kahbabé
          eigenlijk eerst een kolonie van Sidon was. De nazaten van Elisja  hebben
          sinds de stichting omstreeks 800 niet stil gezeten. In twee eeuwen tijds
          is het de belangrijkste stad van de Westelijke Feniciërs geworden. Het
          sticht eigen kolonies, bijvoorbeeld op de Balearen en op  Sardinië.  Het
          achterland van Carthago wordt steeds meer onder controle gebracht.


          * Volgens Strabo zouden de Phokeërs drie kolonies en drie steden  achter  de rivier de Xucar gesticht hebben.

Het gebied tussen Ebro en Sagunto.
Deze kustvlakte is een strategisch belangrijk gebied. Vanaf de 7e eeuw blijkt uit de archeologische bevindingen, dat er contact was tussen deze streek en Ebusus en Feniciërs in Zuid-Spanje. Bijvoorbeeld in de plaatsen:
El Puig de la Nau = Benicarlo
Vinarragell = Burriana
Alric de les Cinc = Almenara
In het begin van de 6e eeuw worden Fenicische handelsposten opgeheven. Tussen 450-400 is er duidelijk sprake van een Punische invloed en Carthago neemt de posities langzaam over.

Peniscola
ONUSSA
Vlg.Schulten
La Jana
INTIBILI
40km zuid van Tortosa
Tortosa
DERTOSA

Amposta
HIBERA


Map 57.41  Evidence of the second Punic War in    A Oliver Foix
       Iberian Settlements South of the Ebro

          Carthago wordt gedomineerd door de belangrijke Byrsaheuvel. In het begin
          werden de schepen nog het strand opgetrokken, dat  het  dichtst  bij  de
          Byrsaheuvel ligt. Ook werden de schepen in de zeearm van Tynès geankerd.
          In de zevende eeuw werd de eerste  haven  gegraven.  Daarvoor  werd  een
          aanwezig lagune benut. Ook is de stad dan voorzien van  een  eerste  nog
          vrij lage bescherming naar de landzijde toe. De grote driedubbele  muren
          komen pas later en meer landinwaarts tot stand. Er zijn tenminste drie belangrijke
          tempels, n.l. allereerst die van Esjmoen, die ook op de Byrsaheuvel  een
          plaats  heeft  gekregen.  De  tempels  van  Baäl  en  Tanit  vinden   we
          respectievelijk aan de noord‑ en de westzijde van de haven.

          2.8.2.  De expansie van Carthago.

          Steeds veelvuldiger wordt de hulp van Carthago ingeroepen. Het is immers
          de rijkste en militair ook sterkste Fenicische  stad  geworden.  Gadir
          kan het in Spanje niet meer alleen bolwerken en Carthago schiet maar  al
          te graag te hulp. Tartessië wordt verwoest  en  de  zuilen  van  Melkart
          worden definitief gesloten voor de Grieken of welk ander zeevarend  volk
          dan ook. De Grieken worden uit Mainaké verdreven; hun, voor zover bekend,
          meest westelijke kolonie.
          Het komt tot een grote krachtmeting met Massalia.  Hemeroskopeion  *  en
          Dianion moeten de  Grieken  ontruimen.  Even  ten  zuiden  van  de  Ebro
          stichten de  Carthagers  Tyriche?  (het  huidige  Peniscola)  en  ook  de
          Balearen gaan in  hun  handen  over.  De  Balearen  worden  dan  nog  de
          Pythiusae of Gymnasische eilanden genoemd. Op het kleine Ibiza komt  het
          Carthaagse steunpunt Ebusos  Op Menorca komt de haven Mago in de 5e eeuw
          tot ontplooiing. Het hoofdeiland schijnt de naam Fenicia  gekregen  te
          hebben. De Grieken moeten de eilanden ontruimen, maar aan de kusten  van
          de Lanquedoc en de Rivièra krijgen de Carthagers geen voet meer  aan  de
          grond. De Fenicische factorij Ruscino 1) ter hoogte  van  het  huidige
          Montpellier wordt ontruimd.
          Bij een aanval op Massalia(?) zelf worden  de  Carthagers  in  een  zeeslag
          verslagen. Waar dat precies gebeurd is, is niet bekend. Hierna treedt er
          een status quo in, waarbij (stilzwijgend?) de Ebro als grens  tussen  de
          belangensferen van Grieken en Carthagers wordt gezien.
          Ook dichter bij huis ontplooit zich de expansie  van  Carthago.  Diverse
          plaatsen op de noordkust van Afrika komen onder de  bescherming  van  de
          steeds groeiende stad. Welke exact zo rond 600  tot  de  thallassocratie
          van Carthago zijn gaan behoren, is niet meer te achterhalen.


          * betekent:"Plaats, waar men de dag kan aanschouwen".

              EEN BESCHRIJVING VAN HET KARAKTER DER CARTHAGERS?
              De rol als kampioen van de Semietische beschaving in het
              westelijke deel van de Middellandse zee wordt de Carthagers
              niet in dank afgenomen door de Grieken en later nog minder
              door de Romeinen. De beschrijving van de Carthagers als
              volk door PLUTARCHUS munt dan ook uit door vooringenomen‑
              heid en afkeer van het Aziatische volk.

              "DE CARTHAGERS ZIJN EEN HARD EN SOMBER VOLK, ONDERDANIG
               AAN HUN REGEERDERS EN STRENG VOOR DE ONDERWORPENEN.
               ZIJ COMBINEREN EXTREME LAFHEID IN TIJDEN VAN GEVAAR
               MET WREEDHEID IN TIJDEN VAN BOOSHEID. ZIJ HOUDEN OBSTI_
               NAAT VAST AAN HUN BESLISSINGEN, ZIJN STUURS EN DOEN
               WEINIG AAN AMUSEMENT OF DE GENEUGTEN VAN HET LEVEN."

              Zeker met betrekking tot die lafheid valt er wel wat te
              twijfelen aan de uitspraak van Plutarchus, als we de drie‑
              voudige heroïsche strijd tegen Rome in gedachten nemen.
              Bovendien waren de Carthagers niet wreder dan menig ander
              volk in de oudheid.
              Van Sophonisbe (Cafonbaäl), de Carthaagse vrouw van Syphax
              aan het einde van de derde eeuw, is bekend, dat zij een
              uitstekende danseres en mucisienne was. Met het amusement
              viel het wellicht ook wel mee, alhoewel dat niet van één
              enkel voorbeeld is af te lezen. In de religieuze devotie
              is er wel sprake van een zekere somberheid.
              Een beeld van het karakter van de Carthagers als volk te
              schilderen, is niet zo gemakkelijk als Plutarchus ons wil
              laten geloven. Het is mogelijk veel genuanceerder dan
              zijn eenzijdige gekleurde negatieve visie.


Map 49.1.1. Fenicio o Punico o Cartaginesi, S. Moscati, Roma RSF XVI 1988.

Was er eigenlijk wel zoveel verschil tussen de Feniciërs, Puniërs en Carthagers?