4.2.9. De veldslag bij Tunes.
Regulus
had het voor een belangrijk deel aan zichzelf te wijten, dat hij op den duur in
dezelfde rampzalige positie verzeilde als Agathocles voor hem. Hij had
tenminste de verbinding tussen zijn zeekamp te Clupea en het landkamp te Tunes
veilig moeten stellen. Hij had ook de veldslag met zijn leger, dat slechts over
500 ruiters beschikte, niet moeten aannemen en rustig moeten wachten tot
versterkingen zouden zijn aangekomen. Bovendien munten zijn diplomatieke acties
om stammen en steden tot afval van Carthago te bewegen niet uit door genialiteit.
Zo
kwam dan de lente van het jaar 255 met een zelfverzekerd Carthaags leger van
12.000 man voetvolk en 4000 ruiters, dat als eerste de slag aanbood. Regulus
neemt de uitdaging onmiddellijk aan en nog wel na een lange vermoeiende mars
rond een dichtbij gelegen meer in de nacht. Dit moet de Sebkhet Séjoumi geweest
zijn.
De
veldslag begon met het inzetten van de ruiterij, zoals dat meestal gebeurde. De
4000 verenigde Carthaagse en Numidische ruiters veegden de 500 Romeinse ruiters
direct van het toneel. De Romeinse legioenen, nu door de ruiterij van
Xanthippus omsingeld, gingen in wanhoop tot de aanval over en probeerde de 100
olifanten, die voor het Carthaags/griekse voetvolk stonden, te omtrekken. Dat
lukte maar gedeeltelijk, met als gevolg, dat het Romeinse leger in tweëen werd
gesplitst, dat helft na helft totaal werd geëlimineerd. Enkele Romeinse
legerafdelingen weten nog wel tot het Carthaagse legerkamp door te dringen,
maar worden daar ingerekend.
Regulus
wordt gevangen genomen en meer dan 10.000 Romeinen worden gedood of geraken in
gevangenschap. Slechts 2000 Romeinen weten Clupea nog te bereiken. Het te zeer
overtuigd zijn van de eigen militaire kracht werkte fataal voor de Romeinen in
dit geval. De verliezen aan Carthaagse zijde bedroegen uiteindelijk slechts 800
gesneuvelden. Xanthippus is de grote triomfator, maar zijn rol is in Carthago
snel uitgespeeld, want even later vinden we hem terug in dienst van Egypte. Het
is aannemelijk, dat Carthago snel deze vreemde condottière met pensioen heeft
gestuurd. Wellicht had men angst voor het gevaar van een militaire dictatuur
door de Griekse veldheer?
|
Voor de gebeurtenissen in het
jaar 255 wordt verwezen naar:
Polybius 1,36,11.
De
geromantiseerde versie van:
180.DE GESCHIEDENIS VAN ROME
Mary MacGregor i.e.v.v.Jeroen Franke. van Dishoeck Bussum
1957.
Een jongensboek, maar daarom nog niet minderwaardig. Goede
vertellingen in geromantiseerde vorm van legenden en gebeurtenissen. Selectie
blz 114-115.
Xanthippus had in de Griekse
oorlogen gevochten en hij was een bekwaam en en ervaren krijgsman. Hij zag
spoedig in, dat het Carthaagse leger een fout had gemaakt door in de bergen te
vechten. Hij sprak daarover met de bevelhebbers en toonde aan, hoe zij de
vijand toch nog zouden kunnen overwinnen. Het duurde niet lang of hij werd tot
opperbevelhebber over het gehele Carthaagse leger benoemd. Hij wist het
geschokte zelfvertrouwen van de soldaten te herstellen en hun moed en vechtlust
aan te wakkeren. Toen leidde hij het leger naar een open vlakte. Het aantal
soldaten was niet groot, maar hij stelde veel vertrouwen in zijn vierduizend
ruiters en honderd olifanten. Regulus zou de strijd liever hebben vermeden. Maar
als het Carthaagse leger nu sterk genoeg was om het plunderen te verhinderen,
zou hij weldra geen proviand meer hebben, en dus was een veldslag
onvermijdelijk. Toen de Carthagers de gevreesde Romeinse legioenen zagen, sloeg
hun de schrik om het hart. Maar Xanthippus sprak zijn mannen moed in en gaf
weldra het sein voor de aanval. Op hetzelfde ogenblik kwamen ook de Romeinen in
actie. Voor het Carthaagse leger was een rij olifanten opgesteld, maar de
Romeinse linkervleugel trok daar omheen en viel het voetvolk aan. Dat stond op
het punt om op de vlucht te slaan, toen Xanthippus aan kwam rijden, de orde
herstelde, van zijn paard sprong en als gewoon soldaat met de anderen mee ging
vechten. Ondertussen hadden de Carthaagse ruiters de Romeinse van het slagveld
verdreven en de legioenen van achteren aangevallen. De olifanten, wild geworden
door het krijgsrumoer, drongen aan de voorzijde op en vertrapten vele dappere
soldaten. Het werd een grote nederlaag voor de Romeinen. Slechts tweeduizend
soldaten wisten te ontkomen. Regulus zelf vluchtte met vijfhonderd soldaten,
maar hij werd achtervolgd en gevangen genomen. In korte tijd verloren de
Romeinen alles wat zij in Afrika veroverd hadden. In Carthago was men
natuurlijk zeer verheugd. De mensen stroomden naar de tempels om dankoffers te
brengen. Xanthippus, aan wie de eer van de overwinning toekwam, keerde met vele
geschenken naar Griekenland terug.
Vragen:
1.Hoe
kwam Xanthippus in Carthago?
2.Wat
zou er met de oorlog gebeurd zijn, als hij opperbevelhebber zou zijn gebleven?
Constatering:
Het
is niet aannemelijk, dat Xanthippus en zijn Griekse soldeniers Punisch spraken.
Bij de Carthagers moeten vele tolken aanwezig zijn geweest, die zijn bevelen
konden overbrengen.
REGULUS & ZIJN FAMILIE
Regulus weet in eerste instantie
nog met enige tientallen
ruiters te ontsnappen, maar
wordt uiteindelijk door de
ruiterij van Xanthippus toch
achterhaald. Zijn gevangenschap
heeft kwalijke gevolgen voor een
tweetal voorname Carthaagse
gevangenen. In de
veronderstelling, dat Regulus onmiddellijk
door de Carthagers is gedood,
geven de Romeinse autoriteiten
aan de 'weduwe' de gevangen
genomen Carthaagse notabelen
Bodostar en Hamilcar, op wie zij
zich dan kan wreken. Bodostar
en Hamilcar worden in een hele
kleine cel gezet, waarin zij
zich nauwelijks kunnen bewegen.
Na 5 dagen sterft Bodostar,
maar zijn lijk wordt niet bij
Hamilcar weggehaald. Een Romeinse
tribuun grijpt tenslotte in en
weet de familie van Regulus te
overreden om Hamilcar uit zijn
benarde positie vrij te laten.
Wellicht is dan ook het bericht
binnen gekomen, dat Regulus
krijgsgevangene is geworden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten