3.12.1. De veldslag aan de Crimisos.
Nieuw in het pas aangekomen leger was de aanwezigheid van de
"Heilige
Bond", een keurtroep van de Carthagers zelf. Deze strijdmacht had
een
sterkte van minimaal 2500 man en maximaal 10.000 man. Het gehele leger
landt te Lilybaion en vandaar gaat men op weg naar Panormus. Het weer is
slecht en men vordert door de gezwollen riviertjes maar langzaam. De
aanwezigheid van Timoleon wordt nog niet verwacht, maar hij is met zijn
legertje van 2000 man voetvolk en 1000 ruiters (vlg Plutarchus) al in de
buurt. Dit kleine aantal moet berusten op een vergissing. Het zal
minstens 20.000 man voetvolk geweest zijn. Een verhouding tussen beide
legers van 1:10 of 1:20 kan gewoon niet. Een verhouding van 1:2 of zelfs
nog 1:3 is nog wel enigszins voorstelbaar. We moeten er weer van
uitgaan, dat de cijfers voor het Carthaagse leger weer overdreven hoog
en
voor het Griekse leger overdreven laag zijn weergegeven
De
sterkte van de legers moet voor de Carthagers gelegen hebben tussen
50
en 70.000 man en voor de Grieken tussen 25 en 35.000 man.
Op de 24e Thargelion van het jaar 342 vindt
de doorwading plaats van de
Crimisos, een rechterarm van de rivier Hypsas bij Selinus. Het is midden
juni, als het Carthaagse leger het riviertje oversteekt, dat in
ochtendnevelen is gehuld, terwijl donkere wolken zich samenpakken voor
een geweldig onweer. De strijdwagens en de "Heilige Bond" zijn
al aan de
overkant, als bij verrassing Timoleon vanaf een heuvel met zijn complete
strijdmacht aanvalt.
De
eerste aanval van de Griekse ruiters onder de leiding van Demaratos
wordt vakkundig opgevangen door de strijdwagens van de Carthagers. Dan
volgt de aanval door de Griekse falanx en ook die wordt door de
"Heilige
Bond" gestuit. Op de flanken
verschijnen dan echter de Sicilioten en
Italiaanse huurlingen, die verhinderen, dat de rest van het Carthaagse
leger te hulp kan snellen. In het losgebarsten onweer met hevige
slagregens zakken de Carthagers in hun zware harnassen en strijdwagens
in
de moerassige grond weg. Dan wordt besloten tot de terugtocht over de
Crimisos. Dat lukt maar aan enkele kleinere eenheden, want de terugtocht
is
goeddeels afgesloten voor de Sicilioten en Italiaanse huurlingen. In
deze omknelling verliezen de Carthagers 10.000 man en worden 15.000 man
krijgsgevangen gemaakt, terwijl de "Heilige Bond" compleet
wordt
uitgeschakeld. Vreemd genoeg laat Timoleon het slagveld aan de vijand.
Zijn eigen leger heeft ook grote verliezen moeten incasseren en zo is
hij te zwak geworden om zich nog te kunnen handhaven in de Epikratie.
Bovendien is zijn thuisfront op Oost‑Sicilië nog steeds onrustig.
De
Carthagers hebben nog altijd minimaal 25.000 man en deze trekken
o.l.v. Hasdrubal en Hamilcar, die de strijd overleefd hebben, terug naar
Lilybaion.
GEVOLGEN VAN DE SLAG AAN DE CRIMISOS
gesneuvelden krijgsgevangen
volgens Diodorus 10.000 +
"Heilige Bond" 15.000
volgens Plutarchus 10.000
incl:3000 burgers 15.000
De
Griekse buit bestaat tevens uit 1000 harnassen en 10.000 schilden.
Wellicht geeft dit laatste gegeven wat meer houvast om reële cijfers
over de verliezen te krijgen. Zouden niet veeleer 1000 man van de
"Heilige Bond" en 10.000 man van de rest van het Carthaagse
leger zijn
gesneuveld of krijgsgevangen gemaakt zijn? Als er 10.000 gesneuveld en
15.000 krijgsgevangen genomen zouden zijn, dan had de buit aan schilden
25.000 stuks moeten zijn!
Reële cijfers:
CARTHAAGS
LEGER GRIEKS LEGER
beginsterkte 50‑70.000 25‑35.000
verliezen ca.11.000 ca.5000
eindsterkte 39‑59.000 20‑30.000
SCHERMUTSELINGEN
Enige huurlingenafdelingen van Timoleon worden tegen
het einde van de oorlog nog verslagen door Hicetas
van Leontinoi, Mamercus van Katane en de Carthagers
in vereende krachten bij Messana
(‑400 man) en in
het westen bij Jetae.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten